Przejdź do treści

Biogaz i biometan. Najważniejsze informacje

Zalety instalacji biogazowych i biometanowych:

  • zgodnie z zobowiązaniami unijnymi, prawem krajowym i realnymi potrzebami gospodarki narodowej Rzeczpospolita Polska musi doprowadzić do wzrastającego udziału odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym i paliw odnawialnych miksie paliwowym, co są w stanie w określonych zakresach zapewnić biogazownie (prąd) i biometanownie (paliwo);
  • biogazownie na tle pozostałych OZE (opartych na siłach przyrody) są jedynym stabilnym źródłem energii pracującym w cyklu ciągłym, stabilizującym sieć i mogącym uzupełniać przerwy w pracy instalacji wiatrowych i słonecznych;
  • obecne biogazownie i przyszłe biometanownie opierające się w substracie rolno-spożywczym (biogazownie rolnicze), odpadowym (biogazownie wysypiskowe) i ściekowym (biogazownie ściekowe) doprowadzają do pochłaniania szkodliwych emisji do atmosfery i są częścią gospodarki obiegu zamkniętego;
  • biogazownie i biometanownie tworzą miejsca pracy bezpośrednio (wymóg stałej obsługi instalacji przez lokalnych pracowników) oraz pośrednio (kontrahenci sprzedający substraty do instalacji i dzierżawcy gruntów), a jako w dużej mierze inwestycje prywatne poszerzają polską klasę średnią (rolnicy ze wsi i usługodawcy z miast stają się przemysłowcami i właścicielami majątku produkcyjnego).

Bariery rozwoju sektora biogazu i biometanu:

  • biogazownie są przykładem energetyki nie tylko odnawialnej, ale i rozproszonej, bo przeciętna instalacja nie może być przewymiarowana (dostępność substratu i opłacalność jego transportu), co powoduje, że rynek musi wygenerować tysiące decyzji inwestycyjnych ze strony małych i średnich inwestorów cierpiących na braki kapitałowe i trudności zabezpieczania finansowania dłużnego;
  • stabilność produkcji prądu (i w przyszłości biometanu) wymaga stałego aktywnego zajmowania się instalacją (co odróżnia biogazownictwo i biometanownictwo od instalacji pasywnych typu wiatrowego czy słonecznego) i multiplikuje ryzyka operacyjne (np. technologiczne);
  • biogazownictwo i biometanowncitwo nie tylko wymaga znaczących nakładów inwestycyjnych (CAPEX w wysokości kilkunastu milionów złotych, a przy obecnej inflacji dochodzący do blisko dwudziestu milionów na MW), ale także opiera się na stałych wysokich kosztach operacyjnych wynikających z konieczności ciągłego zakupu substratu (OPEX w wysokości kilku milionów złotych na MW wyłącznie w zakresie zakupu substratu bez uwzględniania innych kosztów)

Postulaty sektora biogazu i biometanu:

A. Nakłady inwestycyjne na instalacje:

Stale dostępne kanały dofinansowywania grantowego (bezzwrotnego) i dłużnego (na preferencyjnych warunkach) wyposażające drobnych inwestorów w możliwość pozyskania kapitału innego niż komercyjny, który nie zapewnia opłacalności inwestycji;

B. Adekwatne systemy wsparcia:

Systemy wsparcia muszą dla produkcji energii elektrycznej z biogazu muszą w pełni uwzględniać uśredniony koszt produkcji energii (LCOE – levelized cost of energy), co znaczy, że podstawowym mechanizmem wsparcia winny być: taryfa gwarantowana (FIT – feed-in-tariff) oraz dopłata do ceny stałej (FIP – feed-in-premium) zamiast nadającego się do wygaszenia mechanizmu aukcji (przy zachowaniu prawa nabytego do błękitnego certyfikatu dla mających to uprawnienie). Cena referencyjna musi bazować na faktycznym LCOE bez jego sztucznego pomniejszania, a mnożnik dla FIT i FIP powinien sięgać 100% ceny referencyjnej bez jej obniżania dla poszczególnych typów instalacji;

C. Właściwa strategia biometanowa:

Polityka państwa musi rozstrzygnąć, czy preferuje biometan (oczyszczony biogaz) wtłaczany do sieci krajowej i lokalnych, czy też biopaliwo (biogaz oczyszczony i skroplony) na cele transportowe. W pierwszym przypadku niezbędny jest system wsparcia analogiczny do wyżej opisywanego systemu wsparcia (np. karta zielonego gazu), zaś w drugim przypadku niezbędna jest świadoma polityka cenowa koncernów paliwowych długofalowo gwarantujących godziwe ceny zakupu towaru, co będzie także podstawą bankowalności projektów;

D. Certyfikacja unikniętych emisji:

Wykorzystanie narzędzia w postaci kryteriów zrównoważonego rozwoju (KZR) wypracowanych w Instytucie Nafty i Gazu w celu certyfikacji unikniętych emisji i możliwości handlu nimi jako nowatorskie rozwiązanie wspomagające branżę biogazową i biometanową (w ramach europejskiego systemu ETS oraz poprzez krajowy system non-ETS);

E. Podstawowe kwestie regulacyjne:

  • uporządkowanie i udrożnienie absorbcji bioodpadów przez instalacje oraz zagospodarowania pofermentu (jako nawozu organicznego zdefiniowanego w ustawie o nawozach i nawożeniu);
  • możliwość budowy biogazowni przy istniejących obiektach hodowlanych niezależnie od uchwalenia na terenie gminy Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, a przy powstających hodowlach preferencja dla budowy biogazowni pełniących rolę utylizatora oborników i gnojowic;
  • uzyskiwanie przez biogazownie przyłączenia do sieci elektroenergetycznej w miejscach, gdzie warunki przyłączenia dostały już instalacje wiatrowe i fotowoltaiczne w celu stabilizacji sieci (cable pooling);
  • obowiązujące warunki przyłączenia pozyskane przez planowane instalacje OZE, które nie zostały wykorzystane w stosownym czasie (rozpoczęcie budowy instalacji po uzyskaniu pozwolenia na budowę) mogłyby być z mocy prawa anulowane w celu umożliwienia pozyskania warunków przyłączenia przez inny podmiot.

F. Inwestycje ze środków KPO:

Modernizacja i rozbudowa linii przesyłowych oraz głównych punktów zasilania w skali kraju w celu zwiększenia dostępności warunków przyłączenia instalacji biogazowych do sieci energoelektrycznej.

Artur Zawisza, Prezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego

Udostępnij