24 kwietnia 2024 r. Parlament Europejski przyjął nowe przepisy zobowiązujące firmy do łagodzenia negatywnego wpływu na prawa człowieka i środowisko.
Dyrektywa CSDDD zobowiązuje firmy i ich partnerów do zapobiegania, łagodzenia lub wyeliminowania negatywnego wpływu na środowisko i społeczeństwo. Dotyczy to także dostawców, producentów i dystrybutorów współpracujących z firmami. Dyrektywa obejmuje zagadnienia takie jak przeciwdziałanie niewolnictwu, pracy dzieci, wyzyskowi pracowników, utracie różnorodności biologicznej, zanieczyszczeniu środowiska lub niszczeniu dziedzictwa naturalnego.
Podejście oparte na ryzyku i plan transformacji
Nowe zasady będą miały zastosowanie do przedsiębiorstw z Unii oraz spółek dominujących, które zatrudniają ponad 1000 pracowników i mają światowe obroty przekraczające 450 mln euro. Będą też dotyczyć franczyzobiorców o obrocie przekraczającym 80 mln euro, jeśli co najmniej 22,5 mln euro pochodzi z opłat licencyjnych. Obejmą również przedsiębiorstwa spoza Unii, spółki dominujące i franczyzobiorców osiągających te same progi obrotów w Unii. Firmy te będą musiały uwzględniać należytą staranność w swoich strategiach działań. Aby spełnić nowe wymagania, będą musiały dokonywać odpowiednich inwestycji, uzyskiwać gwarancje umowne od swoich partnerów, ulepszać swój biznesplan lub zapewniać wsparcie małym i średnim partnerom biznesowym. Firmy będą również musiały przyjąć plan transformacji. Dzięki niemu dołożą starań, aby ich model biznesowy był zgodny z celem, który przewiduje porozumienie paryskie w sprawie globalnego ocieplenia, a którego celem jest ograniczenie globalnego wzrostu temperatur do 1,5°C.
Odszkodowania dla ofiar i grzywny
Państwa członkowskie będą musiały dostarczać przedsiębiorstwom szczegółowych informacji online na temat ich obowiązków dotyczących należytej staranności. Będą to robić za pośrednictwem praktycznych portali z wytycznymi Komisji. Powołają one również lub wyznaczą organ nadzorczy, który będzie prowadzić dochodzenia i nakładać kary na firmy nieprzestrzegające przepisów. Przewidziane sankcje to wskazywanie i piętnowanie oraz grzywny w wysokości do 5% światowych obrotów netto przedsiębiorstw. Aby wspierać współpracę i umożliwiać wymianę doświadczeń, Komisja ustanowi Europejską Sieć Organów Nadzoru. Firmy będą odpowiedzialne za szkody, które wyrządziły w wyniku naruszenia obowiązków w zakresie należytej staranności. Będą musiały w pełni zrekompensować straty ofiarom swoich działań.
Dalsze kroki i ważne terminy
Dyrektywa musi teraz zostać formalnie zatwierdzona przez Radę, podpisana i opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE. Wejdzie w życie dwadzieścia dni później. Państwa członkowskie będą miały dwa lata na implementację CSDDD do prawa krajowego.
Nowe przepisy (z wyjątkiem obowiązków informacyjnych) dotyczące CSDDD będą stosowane stopniowo:
- od 2027 roku do firm zatrudniających ponad 5000 pracowników i osiągających obroty przekraczające 1500 mln euro;
- od 2028 roku do firm zatrudniających ponad 3000 pracowników i osiągających obroty w wysokości 900 mln euro;
- od 2029 roku do wszystkich pozostałych spółek objętych dyrektywą (zatrudniających ponad 1000 pracowników i osiągających obroty przekraczające 450 mln euro).
Źródło: FOB